Sinds de COVID-19 pandemie is het duidelijker dan ooit: slaap is geen luxe, maar een prioriteit.
Slaapexpert Heidi Lammers – van der Holst geeft 3 redenen waarom juist nu een goede nachtrust zo belangrijk is.
1. Slaap beschermt
‘Het is al langer bekend: door goed te slapen versterk je je immuunsysteem en heb je minder kans om besmet te worden door een virus. Tijdens de slaap maak je namelijk meer witte bloedcellen aan en die produceren cytokines, de boodschappers van je immuunsysteem. En dat beschermt tegen bijvoorbeeld verkoudheid, zoals blijkt uit een onderzoek uit 2015. Daarbij werden 153 mensen in het laboratorium besmet met het rhinovirus, een verkoudheidsvirus. In de 14 dagen daarvoor hadden ze bijgehouden hoe goed ze sliepen. En ja hoor, een korte nachtrust gaf flink meer kans op snottebellen. De mensen die minder dan 7 uur sliepen, hadden zelfs bijna 3 keer zoveel kans om verkouden te worden dan degenen die minstens 8 uur aantikten. Een grootschaliger onderzoek uit 2016 bevestigt dit. Ruim 22.000 mensen, van wie de slaapgewoontes bekend waren, gaven aan of ze in de afgelopen maand een luchtweginfectie hadden gekregen. Ook hier was de conclusie dat de goede slapers (minstens 7-8 uur) minder vaak ziek werden. Beschermt goed slapen dus ook tegen corona? Daar lijkt het wel op. Gezondheidszorgmedewerker die lang genoeg slapen, hebben namelijk minder kans op een COVID-19 infectie, zo blijkt uit recent onderzoek. Maar er zijn nog veel vragen over. Het wachten is op de uitkomsten van vervolgonderzoek, zodat we steeds meer te weten komen over de relatie tussen slaap en het risico op corona.’
Lees ook: Hoe weet ik of ik gezond slaap?
2. Toch ziek? Slaap helpt om te herstellen
‘Een goede nachtrust beschermt niet alleen, als je toch ziek wordt helpt slaap ook om sneller en beter te herstellen. Dat blijkt onder andere uit een studie uit 2020 naar 164 mensen die met corona in het ziekenhuis waren opgenomen. Hen werd gevraagd om een telefonische vragenlijst in te vullen over hun leefstijl in de week voordat ze ziek werden. Ook een controlegroep van 228 niet-patiënten kreeg de lijst voorgelegd. Hoe korter mensen sliepen voordat ze corona kregen, hoe groter de kans op ernstige symptomen en langdurig verblijf in het ziekenhuis. Dat er ook een verband is tussen slecht slapen en een verblijf op de IC als gevolg van een COVID-9 infectie, blijkt uit een andere, zeer recente studie.
Slapen is niet alleen essentieel om de schade van virussen te herstellen, maar helpt je lichaam ook om wondjes te repareren. Dat blijkt uit een studie uit 2018, waarbij onderzoekers kleine blaren (pijnloos) op de huid van proefpersonen toedienden. Zij werden vervolgens in twee groepen gedeeld. De ene groep hield de normale nachtrust aan, de andere groep mocht 4 dagen lang slechts maximaal 2 uur per nacht slapen. Dit gebrek aan slaap had een flink effect op hoe snel de wondjes genazen. Bij goede slapers duurde dat 4 dagen, de nachtbrakers hadden een dag langer nodig. Kortom, slapen is essentieel voor het zelf herstellend vermogen van je lichaam.’
3. Slaap geeft je immuunsysteem een bonus boost
‘Slaap versterkt het immuunsysteem niet alleen rechtstreeks, maar ook indirect. Goed slapen helpt namelijk ook om bijvoorbeeld je bloedsuikerhuishouding en je gewicht gezond te houden, die op hun beurt weer belangrijk zijn voor een sterk immuunsysteem. Bovendien zorgt weinig slapen ervoor dat je meer kans hebt op overgewicht en een te hoog bloedsuiker, en dat verhoogt het risico op allerlei ziekten. Denk aan obesitas, diabetes en slaapapneu, een aandoening die goed slapen nóg lastiger maakt. Het zijn juist de mensen met deze aandoeningen die extra veel kans lijken te hebben om een virusinfectie zoals corona te krijgen en daar ernstig ziek van te worden. Gelukkig gaat het omgekeerde ook op en kun je deze neerwaartse spiraal voorkomen: door goed te slapen. Zo geef je je immuunsysteem een extra positieve boost!’
Geschreven door Susanne de Joode, medisch journalist, in opdracht van de NSWO
